Τα δύο σενάρια για καθολική κάλυψη από τον κίνδυνο φυσικών καταστροφών

Ελένη Στεργίου

Το ζήτημα της διεύρυνσης της ασφάλισης έναντι «φυσικών καταστροφών» αποτελεί ένα ζήτημα ειδικού χειρισμού καθώς θα επηρεάσει επιβαρυντικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς

Τα κυβερνητικά σχέδια για την υποχρεωτική ασφάλιση των κατοικιών, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, βρίσκονται ακόμα σε πρώιμη φάση. Ωστόσο, πρόκειται να επιταχυνθεί ο δημόσιος διάλογος για την επεξεργασία της νέας ασφαλιστικής βάσης, περιλαμβάνοντας κίνητρα αλλά και αντικίνητρα.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει δώσει πρόσθετο κίνητρο για να σπεύσουν οι ιδιοκτήτες να ασφαλίσουν την κατοικία τους παρέχοντας έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ.

Αρκετές χώρες στην Ένωση έχουν καθιερώσει την υποχρεωτική ασφάλιση των κτιρίων τους, όπως οι Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο, Πορτογαλία, Ισπανία κ.λπ. Σε αυτές τις χώρες κυριαρχεί η υποχρεωτικότητα σε δύο βασικές κατηγορίες.

Επίσης, ανακοίνωσε ότι από την 1η Ιανουαρίου 2024 καθίσταται υποχρεωτική η ιδιωτική ασφάλιση για όλες τις επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 2 εκατ. ευρώ, οι οποίες από την ίδια ημερομηνία δεν θα αποζημιώνονται από το κράτος για τις απώλειες από φυσικές καταστροφές. Ανοίγει λοιπόν ο δρόμος για να εξεταστεί η εφαρμογή και για τα φυσικά πρόσωπα.

Τα μοντέλα

Σύμφωνα με τα όσα ισχύουν στις ευρωπαϊκές χώρες, όσα έχουν προτείνει έως τώρα κάποιοι φορείς και πατώντας σε κάποια υπάροντα μοντέλα, μπορούν να μπουν στο τραπέζι τα εξής σενάρια:

1 Η υποχρεωτικότητα να αφορά περιοχές υψηλού κινδύνου για φωτιές, πλημμύρες, σεισμούς και να συνδυαστούν με φορολογικά κίνητρα.

2Μέσω των συμπράξεων δήμων – ασφαλιστικών εταιρειών για έξτρα καλύψεις, όπου το πακέτο θα συνάπτεται από τους δήμους σε περιοχές υψηλού κινδύνου.

Μετά τη συχνότητα και την ένταση των θεομηνιών και των πυρκαγιών τα σενάρια δείχνουν πως η Ελλάδα ενδέχεται να «πατήσει» πάνω στα μοντέλα που ήδη ισχύουν σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες, όπως για παράδειγμα στην Πορτογαλία.

Οι κατηγορίες

Αρκετές χώρες στην Ένωση έχουν καθιερώσει την υποχρεωτική ασφάλιση των κτιρίων τους, όπως οι Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο, Πορτογαλία, Ισπανία κ.λπ. Σε αυτές τις χώρες κυριαρχεί η υποχρεωτικότητα σε δύο βασικές κατηγορίες.

1Αστική ευθύνη. Υποχρεωτική σε επαγγελματικές ιδιότητες, επιχειρήσεις και οργανισμούς. Στην Ολλανδία, για παράδειγμα, η ιδιωτική ασφάλιση κτιρίων, κατοικιών και επαγγελματικών ακινήτων αποτελεί υποχρέωση των ιδιοκτητών και ενοικιαστών τους. Εκτείνεται και στην ασφάλιση της ευθύνης τους έναντι τρίτων.

2Ασφάλιση περιβαλλοντικών κινδύνων. Υπερβαίνει την αστική ευθύνη. Αφορά  επιχειρήσεις των οποίων η δραστηριότητα ενδέχεται να αφήσει ρυπογόνο αποτύπωμα στο περιβάλλον.

Το ζήτημα της διεύρυνσης της ασφάλισης έναντι «φυσικών καταστροφών» και μάλιστα της υποχρεωτικής ασφάλισης αποτελεί ένα ζήτημα ειδικού χειρισμού καθώς αφενός θα επηρεάσει επιβαρυντικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και αφετέρου δεν υπάρχει ακόμα κουλτούρα ασφάλισης.

Αν εξαιρεθεί η υποχρεωτικότητα ασφάλισης των κατοικιών οι οποίες είναι συνδεδεμένες με τα ενυπόθηκα δάνεια, το ποσοστό όσων ασφαλίζουν στην Ελλάδα είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Οι ασφαλισμένες κατοικίες είναι περίπου 1 εκατομμύριο, οι οποίες αντιστοιχούν στο μόλις 16% του συνολικού αριθμού που είναι περίπου 6,5 εκατομμύρια. Αποτελεί από τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη, αν και τα τελευταία χρόνια οι ζημιές εξαιτίας των φυσικών καταστροφών είναι αυξημένες.

Τα στοιχεία της Eurostat για το 2020 δείχνουν ότι οι ζημιές από καύσωνες, πλημμύρες κόστισαν 91 ευρώ ανά κάτοικο, από 27 ευρώ ανά κάτοικο στην ΕΕ.

Στις καταστροφικές και τραγικές φωτιές που έπληξαν την Εύβοια και την Αττική τον Αύγουστο του 2021 δηλώθηκαν 778 ζημιές, με πρόβλεψη αποζημιώσεων 38,5 εκατομμύρια ευρώ. Τα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι από όσους ζήτησαν κρατική στήριξη μόνο το 13% των κατοικιών και των επιχειρήσεων ήταν ασφαλισμένο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΑ ΝΕΑ