«Ήρθε η ώρα των πυρηνικών» – Γιατί ο Ντόναλντ Τραμπ «ποντάρει» στην πυρηνική ενέργεια

ΡεπορτάζΜαργαρίτα Βεργολιά

Καμία χώρα δεν παράγει τόση πυρηνική ενέργεια όσο οι ΗΠΑ, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό κατά τον πρόεδρο Τραμπ, εν μέσω γεωπολιτικών ανταγωνισμών και επέλασης της ενεργοβόρας τεχνητής νοημοσύνης

Με σειρά νέων διαταγμάτων, ο Ντόναλντ Τραμπ προωθεί την πυρηνική ενέργεια στις ΗΠΑ.

Αν και αρνητής της κλιματικής αλλαγής, στόχος του Αμερικανού προέδρου είναι ο τετραπλασιασμός της «ασφαλούς και καθαρής» παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από την πυρηνική στη χώρα του μέσα στην επόμενη 25ετία.

«Η Αμερική ξεκινά μια πυρηνική αναγέννηση», διακήρυξε ο Λευκός Οίκος.

Στο φόντο είναι η αυξημένη εγχώρια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας ένεκα της ραγδαίας ανάπτυξης data centers, της τεχνητής νοημοσύνης και των κρυπτονομισμάτων, αλλά και της εξάρτησης των ΗΠΑ από τη Ρωσία και την Κίνα για εμπλουτισμένο ουράνιο και την επεξεργασία πυρηνικών καυσίμων.

Ήταν σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν που ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε τα νέα διατάγματα, που φέρουν βαρύγδουπους τίτλους, όπως «Αναζωογόνηση της Πυρηνικής Βιομηχανικής Βάσης», και στοχεύουν «στην αποκατάσταση των ΗΠΑ ως παγκόσμιου ηγέτη στην πυρηνική ενέργεια».

Έτσι, η εξέταση αιτημάτων κατασκευής νέων πυρηνικών αντιδραστήρων μειώνεται στους 18 μήνες.

about:blank

Προς τέρψιν τεχνο-ολιγαρχών υποστηρικτών του και του λόμπι της πυρηνικής βιομηχανίας, ο Τραμπ αξιώνει επίσης τη μεταρρύθμιση της αμερικανικής Ρυθμιστικής Επιτροπής Πυρηνικής Ενέργειας (NRC), με ό,τι αυτό σημαίνει για την κομβικής σημασίας υπηρεσία, που ήδη «ξεδοντιάζεται» στο πλαίσιο των δραστικών περικοπών στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση, κατ’ εντολήν του DOGE και του υπ’ ατμόν επικεφαλής του, Έλον Μασκ.

Ενόσω, δε, η ηγεσία της Ουάσινγκτον διαπραγματεύεται για τα πυρηνικά με το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία -με το μεν για το υφιστάμενο πρόγραμμά του, με τη δε για την ανάπτυξη ενός νέου «ειρηνικού σκοπού» στη Μέση Ανατολή- έχοντας στο μεσοδιάστημα κλείσει το deal για τη συνεκμετάλλευση των ορυκτών της Ουκρανίας, ο Λευκός Οίκος θέλει επίσης να αυξηθεί η εξόρυξη και ο εμπλουτισμός ουρανίου επί αμερικανικού εδάφους.

«Ήρθε η ώρα των πυρηνικών» είπε χαρακτηριστικά τις προάλλες ο Ντόναλντ Τραμπ από το Οβάλ Γραφείο, αναφερόμενος εν προκειμένω στην υπεροχή των ΗΠΑ στην τεχνογνωσία και παραγωγή πυρηνικής ενέργειας.

«Ξεχειλώνοντας» τους κανονισμούς

Με 94 ενεργούς αντιδραστήρες σε 54 τοποθεσίες, οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός πυρηνικής ενέργειας στον κόσμο.

Σήμερα, αυτοί αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 20% στην εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Είναι ωστόσο παλιοί. Κατά μέσο όρο, η «ηλικία» τους φτάνει τα 42 έτη.

Από το 1978, μόνο δύο νέοι αντιδραστήρες σε πυρηνικούς σταθμούς έχουν συνδεθεί στο αμερικανικό δίκτυο ηλεκτροπαραγωγής.

Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η κατασκευή τους είναι χρονοβόρα, δαπανηρή και η κερδοφορία μη εγγυημένη, δεδομένης της διαθεσιμότητας άλλων πηγών ενέργειας.

Η προηγούμενη κυβέρνηση υπό τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν είχε ήδη υποστηρίξει την επέκταση της πυρηνικής ενέργειας –«αναμφισβήτητα τον πιο φιλοπυρηνικό πρόεδρο εδώ και δεκαετίες» κατά τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Bulletin of the Atomic Scientists, που εστιάζει σε ζητήματα επιστήμης και παγκόσμιας ασφάλειας.

«Δίνοντας ελάχιστη προσοχή στις ανησυχίες για την ασφάλεια και την προστασία», αναφέρει, «ο πρόεδρος Μπάιντεν και το Κογκρέσο διέθεσαν σειρά επιχορηγήσεων, δανείων και φορολογικών πιστώσεων τόσο σε λειτουργικά, όσο και σε προτεινόμενα πυρηνικά εργοστάσια, ελπίζοντας να τα κάνουν πιο ελκυστικά για ιδιώτες επενδυτές που αποφεύγουν το ρίσκο».

Η κυβέρνηση Τραμπ πάει πολλά βήματα παρακάτω.

Επικαλούμενη λόγους «ενεργειακής ανεξαρτησίας» και «εθνικής ασφάλειας» -και προδικάζοντας ότι το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας θα αναλάβει εξέχοντα ρόλο στην παραγγελία αντιδραστήρων για εγκατάσταση σε στρατιωτικές βάσεις- ζητά από τη Ρυθμιστική Επιτροπή Πυρηνικής Ενέργειας να επανεξετάσει τα αυστηρά πρότυπα ακτινοβολίας για την ασφάλεια των εργαζομένων και του αμερικανικού κοινού.

Μέλη της πυρηνικής βιομηχανίας των ΗΠΑ -που είδε τις μετοχές της να εκτοξεύονται, όπως αυτή της Oklo, εταιρείας προηγμένων αντιδραστήρων που υποστηρίζεται από τον νυν άκρως φιλατραμπικό Σαμ Άλτμαν- επικρότησαν τα νέα μέτρα.

Στον αντίποδα, ειδικοί προειδοποιούν ότι τα νέα προεδρικά διατάγματα υπονομεύουν την πυρηνική ασφάλεια.

Όλα στο «τραπέζι»

Όλα τα παραπάνω ακούγονται προφανώς «ψιλά γράμματα» για την κυβέρνηση Τραμπ, που βρίσκεται αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη αύξηση στη ζήτηση ενέργειας στις ΗΠΑ εδώ και δύο δεκαετίες, ένεκα της ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και της σχεδόν κερδοσκοπικής προώθησης των κρυπτονομισμάτων από τον ίδιο τον Αμερικανό πρόεδρο.

Εν μέσω γεωστρατηγικής αντιπαράθεσης κυρίως με την Κίνα κήρυξε από την πρώτη ημέρα της δεύτερης θητείας του κατάσταση ενεργειακής έκτακτης ανάγκης.

Η αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών για την Ενέργεια (EIA) εκτιμά ότι η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας θα φτάσει σε νέο ιστορικό υψηλό το 2026.

Άγνωστος Χ παραμένουν οι επιπτώσεις των δασμών Τραμπ στις τιμές βασικών πρώτων υλών και στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Στο μεσοδιάστημα οι ΗΠΑ βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με τη Σαουδική Αραβία για συμφωνία συνεργασίας, στο πλαίσιο των  φιλοδοξιών της αραβικής μοναρχίας του Κόλπου να αναπτύξει μη στρατιωτική πυρηνική βιομηχανία.

Οι συνομιλίες, που περιπλέκονται εδώ και καιρό από την περιφερειακή πολιτική (βλέπε Ισραήλ) και ανησυχίες περί διάδοσης των πυρηνικών όπλων, φέρουν την αμερικανική βιομηχανία σε προνομιακή θέση για συμβόλαια κατασκευής πυρηνικών σταθμών στη Σαουδική Αραβία.

Ως πιθανή δικλείδα ασφαλείας αναφέρονται επενδύσεις του Ριάντ σε εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου στις ΗΠΑ.

Πάντως για το ουαχαμπιτικό βασίλειο του Κόλπου υπάρχουν εναλλακτικές, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, της Ρωσίας και της Γαλλίας.

Σε αυτό το φόντο, δε, το θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης χαρακτηρίζει «εξωφρενική» τυχόν αποστολή στο εξωτερικό του αποθέματος εμπλουτισμένου ουρανίου που διαθέτει, στο πλαίσιο των εν εξελίξει κρίσιμων διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

IN.GR