Μιλώντας για κοινωνία χασμάτων, γενικευμένη διαφθορά, ρηχή και άδικη ανάπτυξη, παλιές χρεοκοπημένες συνταγές και ξεπερασμένο παραγωγικό μοντέλο ο Αλέξης Τσίπρας άσκησε δριμεία κριτική στην κυβέρνηση, που «δεν έκανε τίποτα από αυτά που η οικονομία χρειάζεται και η κοινωνία έχει ανάγκη». Η επιγραφή πάνω από τη χώρα γράφει «Προσοχή, Αδιέξοδο»!, τόνισε.
«Θα προσπαθήσω να είμαι χρήσιμος για τον προβληματισμό σας, για τον τόπο και το μέλλον του, αλλά αυτό σημαίνει ότι δεν μπορώ να είμαι ευχάριστος. Όποιος θέλει να ακούσει ευχάριστα πράγματα, μπορεί να περιμένει την αυριανή (Σαββατο) ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ» είπε από το βήμα του Συνεδρίου του Economist ο Αλέξης Τσίπρας μπαίνοντας κατευθείαν στο θέμα.
Επιμένοντας πολιτικά, και αποφεύγοντας να παρασυρθεί από τις προσωπικές επιθέσεις που δέχεται από την κυβέρνηση, ο Αλέξης Τσίπρας συνεχίζει να αποδομεί με στοιχεία, αριθμούς και δείκτες -με τα ίδια όπλα δηλαδή που η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει για την αποτελεσματικότητά της- το κυβερνητικό αφήγημα περί ανάπτυξης, στήριξης της κοινωνίας και της οικονομίας.
Η μόνη «παρέκκλιση» Τσίπρα σε μια ομιλία με αυστηρά πολιτικά επιχειρήματα, από την οποία δεν έλειψαν οι σκληρές για την κυβέρνηση εκφράσεις, ανεβάζοντας το επίπεδο αντιπαράθεσης, ήταν η αναφορά του στο κοινό που τον τίμησε με την παρουσία του. «Σας ομολογώ, ότι είχα μια ανησυχία, καθώς θέση της κυβέρνησης, που ανακοινώθηκε πριν λίγες μέρες από τον εκπρόσωπό της, είναι πως για όσα λέω ενδιαφέρονται μόνο βιαστές, εμπρηστές και εν γένει εγκληματίες» ήταν το καρφί Τσίπρα απέναντι στην ομολογουμένως χυδαία επίθεση του κυβερνητικού εκπροσώπου.
Η παροχολογία και ο δημοσιονομικός μερκαντιλισμός
Με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να ετοιμάζεται να ανακοινώσει από το βήμα της ΔΕΘ νέες παροχές ο κ. Τσίπρας εξήγησε την ματαιότητα αυτής της πολιτικής, εξηγώντας ότι στερεί σημαντικούς πόρους από την πραγματική οικονομία και κατ’ επέκταση την ανάπτυξη προκειμένου να επιστρέψει ένα μικρό μόνο μέρος τους για ψηφοθηρικούς κυρίως λόγους καλύπτοντας μια εκλογική πελατεία.
«Θα επιστρέψει, δηλαδή, ένα μέρος από το τερατώδες πρωτογενές πλεόνασμα, που στο πρώτο επτάμηνο άγγιξε τα 8 δισ. Ενώ για το 2024 ήταν 6,4 δις ευρώ πάνω από τον στόχο» σημείωσε ο κ. Τσίπρας επισημαίνοντας ότι τα υπέρογκα αυτά μεγέθη δεν επιβάλλεται ούτε για να επιτευχθούν οι στόχοι του προϋπολογισμού, ούτε από δεσμεύσεις στους θεσμούς.
Εσπευσε δε να προσθέσει ότι η υπεραπόδοση αυτή δεν είναι καρπός μεγάλης ανάπτυξης, αλλά υπερφορολόγησης. Εστίασε δε στην υπέρβαση των εσόδων από έμμεσους φόρους – κατεξοχήν κοινωνικά άδικη φόροι, που επιβαρύνουν δυσανάλογα τα ευάλωτα και μεσαία εισοδηματικά στρώματα.
«Και ο λόγος αυτής της μόνιμης και διαρκούς επιβάρυνσης δεν είναι η αποκατάσταση της δημοσιονομικής αξιοπιστίας της χώρας, ή η δημιουργία ενός ικανού ταμειακού αποθέματος ώστε να μπορέσουμε να βγούμε από τα μνημόνια, όπως συνέβη το 16-18» σημείωσε ο κ. Τσίπρας και αυτή δεν ήταν η μοναδική φορά που υπερασπίστηκε την οικονομική πολιτική που αναγκάστηκε να ακολουθήσει η κυβέρνησή του τα μνημονιακά χρόνια.
«Ο μοναδικός στόχος τώρα είναι η εκλογική πελατεία και η ψηφοθηρία» τόνισε και πρόσθεσε: «Πρόκειται για μία πολιτική – θα την αποκαλούσα δημοσιονομικό μερκαντιλισμό – που συσσωρεύει πόρους που στερεί από τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και την πραγματική οικονομία, ώστε να χρησιμοποιήσει μέρος τους με τη μορφή επιδομάτων και ευκαιριακών παροχών στην προσπάθεια αύξησης της εκλογικής επιρροής».
Ο κ. Τσίπρας μάλιστα προεξόφλησε ότι αυτή τη φορά η παροχολογία από την πλευρά Μητσοτάκη δεν θα πετύχει το στόχο της γιατί «καμιά εξαγγελία, και καμιά παροχή, γενναία, ή λιγότερο γενναία, δεν πρόκειται να αλλάξει προς το καλύτερο, τη μεγάλη εικόνα. Που είναι όχι μόνο απογοητευτική, αλλά και δυσοίωνη».
Ο πρώην πρωθυπουργός έκρουσε μάλιστα για άλλη μια φορά κώδωνα κινδύνου τονίζοντας ότι απαιτείται αλλαγή οικονομικού και παραγωγικού μοντέλου, απαιτείται «να υπάρξουν αποφάσεις, τώρα, που θα αλλάξουν τη ρότα του σκάφους, γιατί οδηγούμαστε στα βράχια».
Είναι αναγκαίο όπως τόνισε, «ένα σχέδιο ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων, που θα δώσει τη δυνατότητα να μεταστρέψουμε τη σημερινή πορεία διεύρυνσης των ανισοτήτων, διαρκούς απόκλισης της οικονομίας μας από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και μετατροπής της Ελλάδας σε βαλκανική εκδοχή καθυστέρησης».
Χαμένη ευκαιρία
Με τη ΝΔ να επαναφέρει το αφήγημα του καταστροφικού 2015 προσπαθώντας να ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά του αντισυριζα μετώπου, ο κ. Τσίπρας, αποενοχοποιημένα και ψύχραιμα πια, συνέκρινε τη σημερινή κατάσταση της οικονομίας σε σύγκριση με το τι επικρατούσε στο τέλος της δικής του πρωθυπουργίας, και κατ΄ επέκταση τι παρέδωσε -μετά από επώδυνες και σε μεγάλο βαθμό επιβεβλημένες επιλογές, αλλά χρηστή διαχείριση- στην κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Δεν παρέλειψε δε να υπενθυμίσει ποιοι και πώς οδήγησαν τη χώρα στα μνημόνια από τα οποία η κυβέρνηση της Αριστεράς μέσα από ομολογουμένως δύσβατο δρόμο κατάφερε να βγάλει, πετυχαίνοντας μάλιστα μια πρωτοφανώς ευνοϊκή ρύθμιση τους χρέους.
Το 2019 πετύχαμε την έξοδο στο ξέφωτο, είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας, «μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα να πορευτεί πια χωρίς τις παθογένειες που οδήγησαν στην κρίση».
Δυστυχώς όμως πήγε χαμένη, τόνισε ο πρώην πρωθυπουργός, «γιατί, σήμερα, η πατρίδα μας πορεύεται για μια ακόμη φορά με πυξίδα τις παλιές χρεοκοπημένες συνταγές».
Ρηχή οικονομία, άδικη ανάπτυξη, διαβρωμένο κράτος
Εξειδικεύοντας ο κ. Τσίπρας μίλησε για ρηχή οικονομία, και μια φτηνή και άδικη ανάπτυξη, που βασίζεται στη κατανάλωση λίγων. «Με ένα διαβρωμένο κράτος, που όχι μόνο δεν προστατεύει τον πολίτη, αλλά εμποδίζει και την υγιή επιχειρηματικότητα. Και με μια γενικευμένη διαφθορά, που δεν αφήνει ανέγγιχτο κανένα τομέα της δημόσιας και οικονομικής ζωής. Και είναι χωρίς προηγούμενο, την περίοδο της μεταπολίτευσης, σε έκταση, σε μεγέθη, και σε βάθος».
Χρησιμοποιώντας σκληρή γλώσσα ο κ. Τσίπρας μίλησε για διαφθορά «που ξεκινάει από θύλακες της κυβέρνησης διαβρώνει το κράτος, για αναξιοκρατία, που ξεκινάει από το Μαξίμου και διαβρώνει την εμπιστοσύνη στο κράτος, για μεροληψία, εύνοια για τους «δικούς μας», για τους έχοντες, για συγγενείς και φίλους, για κομματικούς παράγοντες, που ξεκινάει από την εκτελεστική εξουσία, απλώνεται στη Δικαιοσύνη, και απαξιώνει το κράτος. Κι όλα αυτά έχουν τραυματικές συνέπειες όχι μόνο στη σχέση εμπιστοσύνης του πολίτη με το κράτος, αλλά και στην οικονομία. Στην ανάπτυξη».
Αιχμηρός για το «επιτελικό κράτος της διαφθοράς», των πελατειακών σχέσεων και της κοινωνικής μεροληψίας ο κ. Τσίπρας δεν απέφυγε να αναφερθεί και στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ μιλώντας για επιδοτούμενα κομματικά στελέχη που κυκλοφορούν με πόρσε.
Και στη συνέχεια ο πρώην πρωθυπουργός παρέθεσε συγκεκριμένα στοιχεία για κρίσιμους κοινωνικούς δείκτες που αποδεικνύουν ότι η κυβερνητική πολιτική είναι ευνοϊκή για τους λίγους και επιζήμια για τους πολλούς.
«Πριν την κρίση, το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ελλάδα ήταν κοντά στο 80%, του μέσου όρου της Ε.Ε. Σήμερα είναι κοντά στο 60%. Ο μέσος μισθός υπολείπεται περισσότερο από 50% από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό, ενώ η αγοραστική δύναμη είναι 30% μικρότερη» ανέφερε ο κ. Τσίπρας, τονίζοντας ότι οι ανισότητες είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της Ελλάδας του 2025.
«Το οξύμωρο δε, είναι ότι, μετά την έξοδο από τα μνημόνια και τις απείρως πιο ευνοϊκές δημοσιονομικές δυνατότητες, οι ανισότητες, αντί να συρρικνώνονται, διευρύνονται. Τη περίοδο 15-19, παρά τις δυσκολίες, υπήρξε σαφής και μετρήσιμη βελτίωση στους βασικούς κοινωνικούς δείκτες. Ενώ την περίοδο 20-25 υπήρξε αντίστροφη πορεία» υπερθεμάτισε.
«Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό των νοικοκυριών κάτω από το κατώφλι της φτώχειας το 2015, ήταν στο 21,4%. Το 2019, το παραδώσαμε στο 17,9%. Και παρά τις ασύγκριτα καλύτερες συνθήκες, η κυβέρνηση Μητσοτάκη «κατάφερε», να το ανεβάσει στο 18,9%. Το ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας, ή σε κοινωνικό αποκλεισμό, έφτασε πλέον στο 28,3%. Είναι το μεγαλύτερο μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με εξαίρεση τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία».
Δείκτες ντροπής
Ο κ. Τσίπρας επεκτάθηκε και σε δείκτες ενδεικτικούς για τη λειτουργία του κράτους και των θεσμών. «Οι δείκτες της προϊούσας κοινωνικής και οικονομικής αποσάθρωσης, προάγονται σε δείκτες ντροπής, αν προσθέσει κανείς ότι: Είμαστε 24οι στους 27 της ΕΕ στην αποτελεσματικότητα του Δημοσίου. 25οι στην ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης. 26οι σε αγοραστική δύναμη» είπε χαρακτηριστικά.
«Αλήθεια, θα ήθελα να επιμείνω, με διάθεση διαλόγου: Τα γνωρίζει η κυβέρνηση όλα αυτά; Το ακούει κανείς στο Μέγαρο Μαξίμου, αυτό το καμπανάκι; Ή μόνο άλλα έχουν συνηθίσει να ακούνε, που δεν έπρεπε να ακούνε;» ήταν το ρητορικό ερώτημα που έθεσε.
Χαραμίσανε το Ταμείο Ανάκαμψης
Καυστικός ήταν ο κ. Τσίπρας και σε ότι αφορά την αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης από την κυβέρνηση. Μιλώντας ουσιαστικά για άλλη μια χαμένη ευκαιρία ενός πρωτοφανούς στην ιστορία της ΟΝΕ χρηματοδοτικού εργαλείου μετασχηματισμού της παραγωγικής βάσης της χώρας.
«Είχε τη μοναδική, την ιστορική θα έλεγα ευκαιρία, να αναμορφώσει την οικονομική δομή και να αναπροσανατολίσει την παραγωγική και αναπτυξιακή προοπτική της πατρίδας μας. Να ενισχύσει την ανθεκτικότητα της, και να την προετοιμάσει για τις προκλήσεις του μέλλοντος, σε ένα περιβάλλον υψηλού ρίσκου, λόγω της γεωπολιτικής αστάθειας, των κλιματικών προκλήσεων, αλλά και των εγγενών δυσκολιών ενός ρυθμισμένου μεν, αλλά ακόμη υψηλού χρέους» τόνισε, αφήνοντας αιχμές για τον τρόπο που εκμεταλλεύτηκε τους πόρους αυτούς η κυβέρνηση ευνοώντας συγκεκριμένα συμφέροντα.
Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει όλη την ευθύνη, τόνισε ο κ. Τσίπρας γιατί δεν έκανε τίποτε από αυτά που η οικονομία χρειάζεται και η κοινωνία έχει ανάγκη.
Κοινωνία χασμάτων
Ο κ. Τσίπρας στις παρεμβάσεις του δεν παραλείπει να αναφερθεί στο κοινωνικό χάσμα που έχει διευρυνθεί με την ασκούμενη κυβερνητική πολιτική, μιλώντας χαρακτηριστικά για κοινωνία ενός πέμπτου, που έχει τη δυνατότητα να ζει πλούσια, και στον αντίποδα η μεγάλη πλειοψηφία που τα βγάζουν πέρα ίσα-ίσα, ή δεν τα καταφέρνουν και ο μήνας τελειώνει πάντα με έλλειμμα ή πνίγονται στα χρέη.
Με έναν πληθωρισμό, «που εξαϋλώνει τον μισθό και το εισόδημα, όχι μόνο των πιο αδύναμων οικονομικά, αλλά και των μεσαίων στρωμάτων».
Τη δημιουργία μιας κοινωνίας που χαρακτηρίζει η ανισότητα και η αδικία, θέτοντας σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή, απέδωσε αποκλειστικά στις επιλογές της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
«Με μια ακραία κοινωνική μεροληψία, μια βαλκανική θα έλεγα εκδοχή των «trickle down economics», που τη διαπερνά η εκτεταμένη διαφθορά, χτίζει μια κοινωνία που εύλογα και με βάση επίσημα στοιχεία και μετρήσεις, μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει ως κοινωνία των χασμάτων» είπε χαρακτηριστικά.
Προς επίρρωση των λεγομένων του και απόδειξη των ανεκμετάλλευτων ευκαιριών που άφησε η κυβέρνηση ή πιο σωστά την εκμετάλλευσή τους προς όφελος των λίγων και όχι των πολλών, ο κ. Τσίπρας ανέφερε το δημοσκοπικό εύρημα βάσει του οποίου οι πολίτες θεωρούν ότι σε σχέση με σήμερα ήταν καλύτερα το 2019, που ήταν ακόμη νωπά τα τραύματα των μνημονίων.
«Εξηγείται, αν δει κανείς την αγοραστική δύναμη της πλειοψηφίας, τότε και τώρα. Τα 1300 ευρώ ενός μισθού σήμερα, αντιστοιχούν σε 900 ευρώ το 2019. Δηλαδή, ο μισθός, έχει χάσει το ένα τρίτο της αξίας του» εξήγησε ο κ. Τσίπρας.
Σε αντίθεση, τόνισε ο πρώην πρωθυπουργός, τα καρτέλ και οι «μεγάλοι παίκτες» καταγράφουν τρομακτικά υπερκέρδη. «Μόνο οι δέκα μεγαλύτερες εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, είχαν πέρυσι ρεκόρ κερδών δεκαπενταετίας: 11,5 δισεκατομμύρια συνολικά. Έτσι, όμως, ούτε η οικονομία, ούτε η κοινωνία, ούτε η πατρίδα μας μπορεί να αντικρύζει με σιγουριά το μέλλον. Και η άποψη αυτή, δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας αριστερής ιδεοληψίας».
Ανάπτυξη χωρίς κοινωνική συνοχή δεν υπήρξε και δεν μπορεί να υπάρξει, κατέληξε ο Αλέξης Τσίπρας.
Δεν ευημερούν ούτε οι άνθρωποι, ούτε οι αριθμοί
Το επόμενο χτύπημα του κ. Τσίπρα ήταν στο πεδίο που η κυβέρνηση θεωρεί προνομιακό για αυτή, την οικονομία, και μάλιστα βάσει των επίσημων οικονομικών δεικτών που συχνά επικαλείται ο κ. Μητσοτάκης.
Στην πατρίδα μας αυτή την εποχή, ανατρέπεται ακόμα και η γνωστή ρήση, ότι μπορεί να μην ευημερούν άνθρωποι, αλλά ευημερούν οι αριθμοί. Ούτε και οι αριθμοί πλέον ευημερούν, είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας αναφερόμενος καταρχάς στον εξαιρετικά σημαντικό δείκτη για τη βιωσιμότητα και την υγεία μιας οικονομίας σε αυτόν του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Το έλλειμμα από τα 2,9 δισ. ευρώ το 2019, έφτασε στα 15,1 δισ. ευρώ το 2024, είπε.
«Η χώρα μας εισάγει, με δυο λόγια, πέντε φορές περισσότερα αγαθά από όσα εξάγει. Και δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς, πόσο αυτό το στοιχείο υπονομεύει την οικονομία, δημιουργεί μόνιμη ανάγκη εξωτερικής χρηματοδότησης, περιορίζει κάθε δυνατότητα ανεξάρτητης αναπτυξιακής πορείας. Εισάγουμε, υποθηκεύοντας το μέλλον» εξήγησε, εστιάζοντας στην ουσία.
Για ανησυχητικά σημάδια μίλησε και σε ότι αφορά τις άμεσες ξένες επενδύσεις που «τα τελευταία χρόνια μειώθηκαν, ενώ όσες γίνονται κατευθύνονται επι το πλείστον στους κλάδους του τουρισμού και της κατοικίας. Χρηματοδοτούμενες από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, που όμως δε χρηματοδοτεί την εγχώρια μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα. Μια οικονομία, όμως, που στερείται σοβαρών άμεσων ξένων επενδύσεων, και δημιουργεί πλούτο – τροφοδοτώντας την ιδιωτική κατανάλωση – κυρίως μέσω της αύξησης των τιμών της ακίνητης περιουσίας και του τουρισμού, είναι μη βιώσιμη. Και επιπλέον, παράγει και αναπαράγει ανισότητες».
Ούτε η ακολουθούμενη πολιτική σε ότι αφορά κρίσιμους κλάδους δεν έμεινε ασχολίαστη από τον κ. Τσίπρα. «Ακόμα μεγαλύτερες αδικίες, στα όρια της καταλήστευσης, παράγει και αναπαράγει η ασυλία των καρτέλ σε κρίσιμες αγορές, όπως των καυσίμων και του ρεύματος. Όπου, με τις ευλογίες της κυβέρνησης, συντελείται μια σκανδαλώδης επιχείρηση αναδιανομής εισοδήματος, εις βάρος των καταναλωτών».
SOS για την οικονομία και τη χώρα
«Αν στα παραπάνω, που εντελώς ενδεικτικά παρέθεσα, συνυπολογίσουμε το υψηλό ιδιωτικό χρέος, την απαξίωση της εργασίας, τη στεγαστική κρίση, την εντεινόμενη κλιματική κρίση και ιδιαίτερα τη δημογραφική γήρανση, τότε θα συνειδητοποιήσουμε, ότι όλα αυτά λειτουργούν σαν SOS για την οικονομία και τη χώρα. Σαν μια τεράστια φωτεινή επιγραφή που αναβοσβήνει πάνω από τη χώρα: Προσοχή, αδιέξοδο!», είπε γλαφυρά ο κ. Τσίπρας.
Ο πρώην όμως πρωθυπουργός, που όλα δείχνουν ότι θέλει να διαδραματίσει ξανά πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας, δεν αρκέστηκε στην κριτική και απόρριψη της κυβερνητικής πολιτικής αλλά παρουσίασε και τους βασικούς άξονες ενός εναλλακτικού σχεδίου για τη χώρα, για μια συμπεριληπτική ανάπτυξη για μια κοινωνία υψηλών προσδοκιών, με όραμα και συμμετοχή.
«Αν επιμένουμε να σπέρνουμε κοινωνική αδικία, εργασιακή απορρύθμιση, διαφθορά και απληστία των κερδών, θα θερίσουμε αδιέξοδο και νέα υπαρξιακή κρίση. Δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές, ούτε αρκούν τα συνήθη πολιτικά στερεότυπα για να αντιμετωπίσουν τις επείγουσες προκλήσεις. Η ανάγκη να μπει η χώρα σε ένα άλλο δρόμο, να υιοθετήσει ένα άλλο παραγωγικό πρότυπο, χρειάζεται επιμονή, αγώνα, ακόμα και συγκρούσεις με το παλιό, που από τη φύση του αντιστέκεται. Μια τέτοια θεμελιώδης αλλαγή, δεν μπορεί να επιβληθεί από τα πάνω.
Ή μόνο από τα πάνω. Χρειαζόμαστε μια νέα εθνική πυξίδα. Και είναι ανάγκη να συμμετάσχουν στην προσπάθεια αυτή όλες οι παραγωγικές κοινωνικές τάξεις» κατέληξε ο πρώην πρωθυπουργός.
IN.GR
