ΕπιμέλειαΠαναγιώτης Ζαφειρόπουλος
Τα παράδοξα μιας νέας εποχής, τα καταναλωτικά γούστα που διαφέρουν ανάλογα με το κόμμα και μια οικονομία «MAGA» που φαινομενικά καλπάζει αλλά το μέλλον της εξακολουθεί να είναι αβέβαιο
Η οικονομία «MAGA» τα πηγαίνει εκπληκτικά καλά, αναφέρει ο Economist, που αποκαλύπτει τι κρύβεται πίσω από την άνθισή της και τι ακριβώς συμβαίνει με τη μεγαλύτερη αγορά του πλανήτη, που δεν είναι άλλη από την αμερικανική.
Σύμφωνα με την ανάλυση, η Αμερική χωρίζεται σε δυο διαφορετικές οικονομίες και αγορές: μια συντηρητική και μια φιλελεύθερη. Οι άνθρωποι στην καθεμιά από τις δυο πλευρές σκέφτονται διαφορετικά την οικονομία, αγοράζουν διαφορετικά πράγματα και εργάζονται σε όλο και πιο διαφορετικούς κλάδους.
Οι Αμερικανοί φιλελεύθεροι τείνουν να περιφρονούν τις εταιρείες που εμπορεύονται τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους στους συντηρητικούς. Αν και αυτό οφείλεται εν μέρει επειδή δεν τους αρέσει η αντίπαλη πλευρά, ορισμένα προϊόντα MAGA μοιάζουν με απάτες.
Το κρυπτονόμισμα του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ εκτινάχθηκε στα ύψη μετά την κυκλοφορία του, μόνο για να συντριβεί λίγο αργότερα και να απογοητεύσει πολλούς υποστηρικτές του. Τα επώνυμα ρολόγια του, συμπεριλαμβανομένου του μοντέλου «Fight Fight Fight», κοστίζουν έως και 100.000 δολάρια και έχουν λάβει θετικές και αρνητικές κριτικές.
Οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι ζουν πλέον σε δύο διαφορετικές πραγματικότητες
Αυτού του είδους ο σνομπισμός αντανακλά επίσης την πεποίθηση ότι η συντηρητική οικονομία είναι οπισθοδρομική.
Η Χίλαρι Κλίντον, η υποψήφια των Δημοκρατικών για τις προεδρικές εκλογές το 2016, σημείωσε ότι «είχε κερδίσει στις περιοχές που αντιπροσωπεύουν τα 2/3 του ΑΕΠ της Αμερικής… σε περιοχές όπου υπάρχει αισιοδοξία, διαφορετικότητα, δυναμική και πορεία προς τα εμπρός».
Παρόμοια χαρακτηριστικά είναι και τα αποτελέσματα της Κάμαλα Χάρις το 2024. Φυσικά, ορισμένες σταθερά ρεπουμπλικάνικες περιφέρειες ήταν από καιρό πλούσιες. Στο Jupiter, μια πόλη στη Φλόριντα, οι τοπικές δραστηριότητες περιλαμβάνουν γκολφ και ακριβά γούστα.
Ωστόσο, η πόλη Yuba, στη βόρεια Καλιφόρνια, όπου πολλοί ντόπιοι είναι αγρότες και κάτοικοι ψήφισαν σθεναρά Τραμπ, μπορεί να είναι πιο ενδεικτική του πλανήτη «MAGA». Τα εισοδήματά τους είναι χαμηλά, τα καταστήματά τους πωλούν όπλα και fast food. Εκεί δεν υπάρχουν πολυτέλειες και ακριβά γούστα.
Παρόλα αυτά, ο συσχετισμός του Ρεπουμπλικανισμού με την οπισθοδρόμηση έχει ξεπεράσει τα δεδομένα. Ακόμη και μέρη όπως το Yuba City τα πάνε καλύτερα από πριν, με το MAGA να είναι εξαιρετικά ισχυρό εκεί.
Ακόμη και οι Δημοκρατικοί κερδίζουν στα 2/3 του αμερικανικού ΑΕΠ, αυτό αυτό σημαίνει ότι οι Ραπουμπλικάνοι κερδίζουν σε έναν χώρο περίπου 10 τρισεκατομμυρίων δολαρίων- καθιστώντας τους την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο (βλ. διάγραμμα 1).
Το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ της MAGA και της Δημοκρατικής οικονομίας μπορεί να φανεί τόσο στα «ήπια» όσο και στα «σκληρά» δεδομένα. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι ζουν πλέον σε δύο διαφορετικές πραγματικότητες.
Πριν από τις προεδρικές εκλογές, το 50% των Δημοκρατικών πίστευε ότι η οικονομία βελτιώνεται, έναντι μόλις 6% των Ρεπουμπλικανών. Σήμερα το 8% των Δημοκρατικών και το 49% των Ρεπουμπλικανών απαντούν με τον ίδιο τρόπο. Αυτός ο κομματισμός έχει γίνει πιο έντονος. Κοιτάξτε, για παράδειγμα, το χάσμα στις προσδοκίες για τον πληθωρισμό ανά κόμμα (βλ. διάγραμμα 1).
Παράδοξα μιας νέας εποχής
Τα «σκληρά» δεδομένα λένε μια παρόμοια ιστορία. Σύμφωνα με μια πρόσφατη εργασία της Verena Schoenmueller του Πανεπιστημίου Esade και των συνεργατών της, οι κάτοικοι κάθε οικονομίας καταναλώνουν με ολοένα και πιο διαφορετικούς τρόπους.
Μετά την εκλογική νίκη του Τραμπ το 2016, «οι φιλελεύθεροι αντιμετώπισαν μια απειλή για την πολιτική τους ταυτότητα… την οποία ενδεχομένως αντιστάθμισαν με την ισχυρότερη υποστήριξη για φιλελεύθερα εμπορικά σήματα».
Η Tesla επιδεικνύει τη δύναμη του κομματισμού καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία. Η TD Cowen, μια επενδυτική τράπεζα, έχει προβλέψει ότι η συμμαχία του Έλον Μασκ με τον Τραμπ θα μειώσει τις πωλήσεις κατά πάνω από 100.000 οχήματα ετησίως στις κομητείες που στηρίζονται στους Δημοκρατικούς, ενώ θα αυξήσει τις πωλήσεις κατά διπλάσιο στις Ρεπουμπλικανικές.
Γούστα ανάλογα με το κόμμα
Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι τα γούστα των καταναλωτών χωρίζονται σε κομματικές γραμμές. Συγκρίνετε τη Νέα Υόρκη, μια «μπλε» πολιτεία, με το Ουαϊόμινγκ, μια «κόκκινη». Από τη δεκαετία του 1990 οι «μπλε» πολίτες ξοδεύουν περισσότερα σε στερεοτυπικά «μπλε» αγαθά και υπηρεσίες και οι «κόκκινοι» περισσότερα σε «κόκκινα».
Οι Νεοϋορκέζοι συρρέουν σε μαγαζιά για να φάνε, ενώ έχουν αυξήσει και τις δαπάνες τους για τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Οι άνθρωποι στο Ουαϊόμινγκ, αντίθετα, ξοδεύουν περισσότερα απ’ ό,τι ξοδεύουν για πράγματα που συσχετίζονται με έναν ηλικιωμένο, πιο συντηρητικό πληθυσμό, όπως ανταλλακτικά οχημάτων και οίκους ευγηρίας.
Και δεν είναι μόνο η κατανάλωση: Το MAGA και οι «μπλε» οικονομίες συμπεριφέρονται ολοένα και πιο διαφορετικά. Αντέδρασαν με διαφορετικούς τρόπους στο πρώτο κύμα της Covid-19. Η οικονομική δραστηριότητα στις «κόκκινες» πολιτείες, όπου οι ντόπιοι δεν φοβούνταν και τόσο τον ιό, μειώθηκε στο μισό σε σχέση με τις «μπλε».
Αυτή η απόκλιση ήταν το αποκορύφωμα μιας μακροπρόθεσμης τάσης. Η διακύμανση στους ρυθμούς ανάπτυξης του ΑΕΠ, μεταξύ των δημοκρατικών και των ρεπουμπλικάνικων κομητειών, διευρύνθηκε απότομα γύρω στο 2008.
Τα «παλιά χρόνια» και το τώρα
Έκτοτε παρέμεινε περίπου δύο φορές υψηλότερη. Τα παλιά χρόνια, όταν ένα «κόκκινο» μέρος τα πήγαινε καλά, μπορούσες να είσαι σίγουρος ότι και ένα «μπλε» μέρος θα ευημερούσε. Αυτό πλέον δεν ισχύει. Το 2024, το 47% των Αμερικανών που δήλωναν ετήσια εισοδήματα άνω του 1 εκατομμυρίου δολαρίων ζούσαν σε πολιτείες που ψήφιζαν Τραμπ, από 43% το 2014.
Τα εισοδήματα μεταξύ των φτωχότερων ανθρώπων επίσης αυξάνονται. Παράλληλα, η αύξηση του πληθυσμού είναι ισχυρή, ενώ η η οικονομία MAGA έχει πολλές μεγάλες επιχειρήσεις που σπάνια συναντούν οι φιλελεύθεροι.
Η Yuba City φιλοξενεί την WinCo, η οποία μοιάζει με την Costco, καθώς και την Boot Barn, που πουλά καουμπόικες μπότες. Από την άλλη, μπορεί οι τηλεθεατές του Fox News να βρίσκονται στη φτωχότερη πλευρά, αλλά τον περασμένο χρόνο η τιμή της μετοχής της εταιρείας σημείωσε σταδιακή πτώση.
Το Olive Garden, μια αλυσίδα ιταλικών εστιατορίων, είναι ένα άλλο ενδεικτικό παράδειγμα της Yuba City. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του YouGov το 2023-24, αποτελεί στην γαστρονομική επιλογή που προτιμούν περισσότερο οι Ρεπουμπλικάνοι, σε σχέση με τους Δημοκρατικούς, πίσω από το Cracker Barrel, το οποίο προσφέρει ξύλινες κουνιστές καρέκλες και κουζίνα του Νότου.
Στο Olive Garden τα ζυμαρικά μπορεί να μην είναι «σπιτικά», αλλά είναι δημοφιλή. Η τιμή της μετοχής της Darden, η οποία διευθύνει την αλυσίδα, έχει σχεδόν τριπλασιαστεί τα τελευταία 5 χρόνια.
Αυτές οι τάσεις εμφανίζονται σε όλη την Αμερική. Μαζί με τον Kai Wu της Sparkline Capital, έναν διαχειριστή κεφαλαίων, ο Economist συγκέντρωσε 30 εισηγμένες εταιρείες που βάσει ερευνών βλέπουν ευνοϊκά τους Ρεπουμπλικάνους ή τους Δημοκρατικούς.
Η διαδικασία ήταν αναπόφευκτα αυθαίρετη: δεν υπάρχει ενιαία δημοσκόπηση που να καλύπτει όλες τις εταιρείες. Στο τέλος, το καλάθι των Ρεπουμπλικάνων περιελάμβανε εταιρείες όπως οι John Deere, Fox και Harley-Davidson, ενώ των Δημοκρατικών είχε τις Etsy, Lululemon, Lyft και άλλες.
Η πρόσφατη ανατάραξη της αγοράς έπληξε σκληρά το καλάθι των Ρεπουμπλικάνων. Όμως, την τελευταία δεκαετία, οι αποδόσεις των μετόχων της, συμπεριλαμβανομένων των μερισμάτων, συνέτριψαν το «μπλε» καλάθι (βλ. διάγραμμα 3).
Αλλά γιατί οι εταιρείες «MAGA» μοιάζουν να έχουν καλύτερη απόδοση; Υπάρχουν ορισμένες εκτιμήσεις: Το Point Bridge America First, ένα χρηματιστηριακό αμοιβαίο κεφάλαιο που χρησιμοποιεί το χρηματιστήριο «MAGA», περιλαμβάνει μόνο εταιρείες που υποστηρίζουν τους Ρεπουμπλικάνους.
«Αβέβαιο» το μέλλον της οικονομίας MAGA
Ακόμη, από το τέλος του 2020, η τιμή της MAGA ξεπέρασε εύκολα την απόδοση του χρηματιστηρίου DEMZ, που επενδύει σε εταιρείες που κάνουν μεγάλες δωρεές στους Δημοκρατικούς.
Τέλος, η Goldman Sachs έχει δημιουργήσει έναν χρηματιστηριακό δείκτη που περιέχει εταιρείες «που θα μπορούσαν να ωφεληθούν από βασικές πολιτικές των Ρεπουμπλικάνων», όπως αυτές στο πετρέλαιο. Την περασμένη δεκαετία οι τιμές των μετοχών αυτών των εταιρειών κέρδισαν άνετα την αγορά.
Το μέλλον της οικονομίας MAGA είναι αβέβαιο, λέει ο Economist: Αυξάνοντας το κόστος των εισαγόμενων εξαρτημάτων, οι δασμοί θα βλάψουν τον κατασκευαστικό κλάδο. Από την άλλη, ωστόσο, οι ρεπουμπλικάνικες πολιτείες, όπως η Φλόριντα και το Τέξας, εξακολουθούν να προσελκύουν εσωτερικούς μετανάστες. Και με ισχυρή την εμπιστοσύνη των ντόπιων καταναλωτών, οι δαπάνες στον πλανήτη MAGA αναμένεται να είναι αυξημένες εν συγκρίσει με τις «μπλε» περιοχές.
IN.GR
