

Γράφει ο Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος
Οι περισσότερες αντιδράσεις στην κίνηση του Αλέξη Τσίπρα αποτυπώνουν αμηχανία. Ακριβώς, επειδή επέλεξε να τοποθετηθεί επί της ουσίας
Παρατηρώ τις αντιδράσεις στην απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να παραιτηθεί από βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.
Από τη μια, όπως ήταν αναμενόμενο, έχουμε όλες εκείνες που αναπαράγουν ένα αφήγημα που το έχουμε ακούσει πολλές φορές τα τελευταία χρόνια και επαναλαμβάνεται παρά το γεγονός ότι έχει φανεί η γύμνια πολλών από τα επιχειρήματά του. Απαραίτητα στοιχεία του η αναφορά στο «2015», η καταστροφολογία, η αναφορά σε «ψέματα», η επίκληση του «λαϊκισμού» και η προεξόφληση της αποτυχίας οποιουδήποτε νέου εγχειρήματος στη βολική για το σύστημα λογική του TINA (There is no alternative).
Από την άλλη, οι «πρώην σύντροφοι» που εύκολα του φορτώνουν όλα τα λάθη λησμονώντας την βασική αρχή της «συλλογικής ευθύνης», τη δική τους αδυναμία ουσιαστικής αυτοκριτικής για όσα έκαναν όταν ήταν στην κυβέρνηση και όσα δεν έκαναν όταν ο ΣΥΡΙΖΑ επέστρεψε στην αντιπολίτευση, την ανεπάρκειά τους να διαβάσουν τα μηνύματα, να δουν το πραγματικό διακύβευμα για τον προοδευτικό χώρο και να δράσουν.
Κάπου στη μέση, ανάμεσα στα κυβερνητικά τρολ και τους πικραμένους «πρώην συντρόφους» είναι οι αντιδράσεις που αποτυπώνουν αιφνιδιασμό και έντονη αμηχανία.
Και ο λόγος της αμηχανίας, είναι ότι ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού προσωπικού είχε προσανατολιστεί και προετοιμαστεί για το πώς θα αντιδρούσαν σε ένα «κόμμα Τσίπρα». Είχε φτιάξει προσχέδια δηλώσεων και είχε προβάρει τηλεοπτικές δηλώσεις. Είχε χαράξει τακτική αντίδρασης.
Αυτό προϋπέθετε το σχήμα που είχαν στο νου τους για το «κόμμα Τσίπρα». Σύμφωνα με αυτό ο Αλέξης Τσίπρας μία μέρα θα φώναζε τους δημοσιογράφους και θα ανακοίνωνε ότι ιδρύει νέο κόμμα, αυτό θα είχε μια επιτροπή προσωπικοτήτων που το περιβάλλουν, ενώ παράλληλα θα καλούσε τα άλλα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης να συμπορευτούν υπό την ηγεσία του και γύρω από ένα πρόγραμμα που θα ανακοινωνόταν προκαταβολικά.
Μόνο που ο Αλέξης Τσίπρας δεν έκανε τίποτα από όλα αυτά. Δεν ανακοίνωσε την ίδρυση νέου κόμματος. Δεν έκανε παλλαϊκή απεύθυνση για συστράτευση στο νέο κόμμα. Δεν αποκάλυψε τις «προσωπικότητες» που θα αποτελούσαν την προσωρινή Κεντρική Επιτροπή του νέου κόμματος. Τους χάλασε τα σχέδια και τον προγραμματισμό, χωρίς να αναφέρει τίποτα περί κόμματος. Και όσο και αν κάποιοι μουδιασμένα έσπευσαν να «συμπληρώσουν» τη δήλωση Τσίπρα με τις μάλλον αυθαίρετες αναλύσεις τους περί άμεσης δημιουργίας κόμματος, εικάζω με ασφάλεια ότι… κόμμα θα λένε, κόμμα θα ακούνε και κόμμα δεν θα βλέπουν.
Γιατί, αντιθέτως με όσα περίμεναν και τους βόλευαν, ο Αλέξης Τσίπρας είπε ότι παραιτείται από τη Βουλή, εγκαταλείποντας τα προνόμια που συνεπάγεται το αξίωμα του βουλευτή, και ότι θέλει να κατέβει στην κοινωνία και να την αφουγκραστεί.
Δεν άλλαξε απλώς τους κανόνες του παιχνιδιού. Διαμόρφωσε ένα νέο παιχνίδι με δικούς του κανόνες.
Και αυτοί οι κανόνες έχουν πρωτίστως να κάνουν με την ουσία της πολιτικής, όχι την επικοινωνία, ούτε με την παραδοσιακή αντίληψη της πολιτικής και εκλογικής τακτικής, στην οποία η κοινωνία έχει γυρίσει την πλάτη, κάτι που καταγράφεται εύγλωττα στις δημοσκοπήσεις και τις έρευνες κοινής γνώμης, αλλά ο προοδευτικός χώρος εθελοτυφλεί.
Ορίζονται με βάση το μεγάλο έλλειμμα πολιτικής εκπροσώπησης σημαντικών τμημάτων της κοινωνίας, την αντιπροσώπευση της κοινωνικής αντιπολίτευσης που ισχυροποιείται, μαζί με τη δυσαρέσκεια και την έλλειψη εμπιστοσύνης στην πολιτική ως δύναμη αλλαγής του κόσμου. Ακριβώς για αυτό αφορούν το εάν οι πολιτικοί πηγαίνουν στην κοινωνία, αντί να περιμένουν να έρθει αυτή σε αυτούς. Το εάν επιλέγουν να σκεφτούν περισσότερο παρά να φλυαρήσουν. Το εάν σκέφτονται το πώς η χώρα θα βγει από την κρίση, και όχι μόνο πώς θα αυξηθεί το ποσοστό τους στις επόμενες δημοσκοπήσεις.
Και έχουν να κάνουν με το εάν θα ξεφύγουμε από τη σημερινή εκδοχή πολιτικής αντιπαράθεσης όπου η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι είναι η μόνη που όντως προτείνει κάτι και όπου η αντιπολίτευση αδύναμη απλώς αναπαράγει την κοινωνική διαμαρτυρία, χωρίς να έχει να προτείνει κάτι επί της ουσίας που θα πείσει, θα κινητοποιήσει και θα εμπνεύσει τους πολίτες να το στηρίξουν.
Ο Αλέξης Τσίπρας με το διάβημά του άνοιξε τη συζήτηση για το εάν μπορεί να υπάρξει εναλλακτική στα σημερινά αδιέξοδα. Την άνοιξε ως προς τη μορφή επιμένοντας ότι πρέπει να γίνει στην κοινωνία και όχι στα τηλεοπτικά παράθυρα και την άνοιξε ως προς το περιεχόμενο επιμένοντας ότι θα πρέπει να αφορά μια εναλλακτική πορεία για τη χώρα και όχι απλώς μια διαφορετική διαχείριση της κατάστασης, ένα «εκλογικό πρόγραμμα».
Με αυτό τον τρόπο ο Αλέξης Τσίπρας ξεβολεύει το πολιτικό σύστημα, το κάνει να αναμετρηθεί με καίρια ερωτήματα που συστηματικά αποφεύγει και μπαίνει στον πυρήνα των ερωτημάτων που έχει η κοινωνία.
Και γι’ αυτό προκαλεί τόση αμηχανία.
IN.GR